نام فارسی: علف شوره
نام عربی: الاشنان
نام اردو: اُشنان
نام انگلیسی: Saltwort
نام علمی: Kali tragus از خانواده: Amaranthaceae
نام‌های دیگر: حرض
اشنان گیاهی علفی و یک ساله است که ارتفاع آن به یک متر می‌رسد و گونه‌های بسیار متنوعی دارد. ساقه‌های گیاه اشنان نسبتا ضخیم هستند و سطح مقطعشان معمولا شش ضلعی است. روی سطح ساقه‌های برخی گونه‌ها خط‌هایی قرمز وجود دارد.چنانچه گیاه خشک شده اشنان بسوزد، آتشی بسیار گرم، تند و بدبو تولید می‌کند. برگ‌های گیاه اشنان کوچک، کمی کشیده، نوک تیز، مثلثی و گوشتی هستند و بدون دمبرگ می‌رویند. میان هر برگ، شیاری طولی و کاملا مشخص وجود دارد.گل‌های گیاه اشنان سفید، یکپارچه، تقریبا دایره‌ای شکل، بسیار نازک و لطیف هستند که در محل اتصال برگ‌ها و ساقه‌های آن می‌رویند. تخم‌های گیاه اشنان تقریبا شبیه نیم‌کره‌ای کوچک هستند که در قسمت انتهایی گل‌ها رشد می‌کند. همچنین ساقه و برگ گیاه اشنان کمی شورمزه است. بهترین اشنان رنگی مایل به سفید دارد.
در ایران انواع این گیاه را به طور کلی شوره یا علف شوره، و در خوزستان با نام محلی قاقله می‌شناسند. در کتب طب سنتی نیز می‌توانید این گیاه را با نام‌های اُشنان، حُرض، اشنان گازران، و یا خرء‌العصافیر یافت کنید.
محل رویش علف شوره
این گیاه در مناطق خشک و شوره‌زار به صورت خودرو رشد می‌کند. این گیاه را می‌توان به ویژه در پاکستان و ایران و در استان‌های سیستان و بلوچستان، البرز و آذربایجان غربی یافت کرد. گیاه اُشنان را می‌توانید در باتلاق‌های آب شور و سواحل دریاهای شور نیز یافت کنید.
ویژگی‌ها و خواص علف شوره
اجزای مورد استفاده و مشتقات این گیاه ساقه و برگ هستند. گیاه اشنان حاوی اسید اکسالیک بوده و طبیعت آن نیز درجه سوم گرم و خشک است. علاوه بر این در اندام این گیاه مقدار زیادی آب (حدود 90 درصد) وجود دارد. به علاوه دارای کولین، بتائین، و استرول نیز می‌باشد. نفع خاص این گیاه ادرار بول و حیض است. این گیاه جالی، معرق، محلل فضولات غلیظه، مفتح، مجفف، منقی و مسهل بوده و استسقاء را نیز بهبود می‌بخشد. طلای اشنان به همراه عسل برای بردن گوشت زائد زخم‌ها به ویژه اگر در چشم باشد مفید است. همچنین سنون اشنان جالی دندان است. با استفاده از برگ‌های این گیاه می‌توان لکه را پاک کرده و از آن برای شستن لباس استفاده کرد.
خوردن 4 گرم از این گیاه می‌تواند خاصیت قاعده‌آور داشته باشد. خوردن 10 گرم از آن نیز می‌تواند مسهل زردآب و صفرا باشد. مصرف 2 گرم از برق و ساقه این گیاه مدر قوی بوده و انسداد و گرفتگی‌های مجاری را باز می‌کند.
مقدار مصرف
برای استسقاء و اسهال صفرا، سه درهم؛ برای ادرار بول نیم درهم، و برای ادرار حیض یک درهم مصرف شود.
مضرات
- بانوان باردار از مصرف این گیاه خودداری کنند.
- خوردن اشنان باعث خارش مثانه می‌شود.
- مداومت و استفاده طولانی‌مدت از سنون اشنان دندان‌ها را فاسد می‌کند.
- خوردن ده درهم آن باعث مرگ می‌شود.
مصلحات و تدابیر
برای جلوگیری از خارش مثانه توسط این گیاه می‌توانید از تخم کدو، روغن بنفشه، کتیرا و عسل استفاده کنید.
