گیاه پنج انگشت چیست؟

گیاه پنج انگشت یا فلفل بَری یا گیاه زنان، درختچه ای زیبا به ارتفاع 2 متر (گاهی بلندتر) و چند ساله است. برگ ها متقابل با دمبرگ بلند و گل ها به صورت گل آذین سنبله به رنگ آبی مایل به بنفش هستند. میوه ها به صورت شفت و درون سخت می باشد. علت نام گذاری این گیاه به پنج انگشت، برگ های پنجه ای و پنج تایی آن می باشد. در یونان به آن چِست (Chaste) به معنای طاهر و پاک گفته و در گذشته راهبان در معابد خود از بذر این گیاه به دلیل تضعیف قوای جنسی و از بین بردن شهوت در مرد ها استفاده می کردند.
این گیاه در آسیای مرکزی می‌روید و محل رویش آن در کشور ما در نواحی مختلف البرز، تهران، کرج، خراسان، خرمشهر، کازرون، بعضی نقاط جنوب نزدیک به خلیج فارس، بندرعباس و … می باشد. اندام دارویی گیاه پنج انگشت، میوه رسیده و خشک شده آن است.

خواص گیاه پنج انگشت

بواسیر ، ورم طحال ، بیماری های رحم

کمک به درمان اختلالات دوران قاعدگی با گیاه پنج انگشت

مصرف روزانه 20 میلی گرم  عصاره میوه ی پنج انگشت در بهبود بی نظمی های سیکل قاعدگی از قبیل فقدان عادت ماهیانه یا آمنوره ، خونریزی شدید طی قاعدگی یا منوراژی ، دفعات کم قاعدگی یا الیگومنوره و همچنین دفعات زیاد قاعدگی یا پلی منوره موثر است.

تاثیر گیاه پنج انگشت در درمان علائم یائسگی

عصاره این گیاه با دارا بودن اثرات دوپامینرژیک می تواند باعث بهبود اختلالات فیزیکی دوران یائسگی مانند گر گرفتگی و همچنین اختلالات روحی و بی نظمی های خواب در  این دوران گردد. بررسی نتایج کارآزمایی های بالینی متعدد اثر بخشی مصرف روزانه ی 20 تا40 میلی گرم عصاره ی میوه ی گیاه را در برطرف ساختن علائم یائسگی تایید کرده است.

تاثیر عصاره گیاه پنج انگشت در درمان ناباروری

مطالعات بالینی بر روی زنان مبتلا به پیری زودرس تخمدان نشان داده است، مصرف عصاره ی گیاه به مدت 4 ماه با کاهش سطح هورمون های استروییدی و اثر گذاری بر مسیرهای دوپامینرژیک، سبب افزایش قدرت باروری در زنان می گردد. ترکیبات گیاه و بالاخص لینولئیک اسید قادر به کاهش سطح استروژن و آندروژن می باشد. این ترکیب با اتصال به گیرنده های آلفا و بتا استروژنی روی تعادل هورمونی استروژن- پروژسترون و فرآیند تخمک گذاری طبیعی اثر گذار است.

خواص گیاه پنج انگشت در طب سنتی

در طب سنتی از این گیاه به عنوان ضد نفخ، تسکین هیستری، درمان اختلالات گوارشی، القای قاعدگی، مدر (ادرار آور) و  کمک به افزایش میل جنسی در زنان استفاده می‌شود.

هشدار های مصرف گیاه پنج انگشت

– گیاه پنج انگشت تا پیش از اولین قاعدگی نباید مصرف شود.

– استفاده از گیاه پنج انگشت در خانم هایی که از هر گونه قرص ضد بارداری استفاده میکنند، مجاز نیست.

– مصرف عصاره گیاه پنج انگشت، در افراد با سابقه‌ی حساسیت به این گیاه و یا ترکیبات آن، کودکان زیر 1 سال، بانوان باردار و یا شیرده توصیه نمی‌شود.

افعال و خواص:

میوه پنج انگشت ، قابض ، مفتح سدد مغز و کبد ، محلل و ملطف است.

برگ و میوه پنج انگشت ، به درمان سردرد های رطوبی ، جنون ، خفقان ، خونریزی ، سده طحال ، ورم رحم ، احتباس حیض ، پیچ خوردگی اعصاب ، شقاق مقعد و گزیدگی مار ، سگ هار و حشرات موذی کمک می کند.

فرزجه و بخور برگ یا میوه پنج انگشت با هم وزنش پونه صحرایی ، برای باز کردن عادت ماهانه نافع است.

نشستن در جوشانده برگ یا میوه آن ، ورم رحم و مقعد را بهبود می بخشد.

برگ پنج انگشت ، برای اختلال های هورمونی ، قاعدگی و یائسگی زنان بسیار مفید است.

بخور برگ آن ، به رفع ورم کمک می کند.

مرهم برگ پنج انگشت با کره حیوانی تازه و برگ انگور ، برای رفع سفتی بیضه ها مفید است.

ضماد برگ پنج انگشت ، سر درد رطوبی را تسکین می دهد.

تکمید برگ آن ، به رفع ورم سرد کمک می کند.

طلای آب برگ آن ، برای درد شقاق مقعد نافع است.

نشستن روی فرشی از برگ پنج انگشت ، شدت میل جنسی را فرو می نشاند.

گیاه پنج انگشت و خواص شگفت انگیز آن برای زنان

مضرات گیاه پنج انگشت:

کلیه

پنج انگشت باعث ایجاد سردرد می شود.

برگ پنج انگشت ، مجفف منی است.

مصلحات و تدابیر گیاه پنج انگشت:

صمغ عربی

منبع:

علم الادویه – سیدنظری