گل زوفا 

زوفا گیاهی است پایا از تیره نعناعیان که به حالت خودرو می‌روید. ریشه اش ضخیم و منشعب و ساقه‌هایش نسبتاً چوبی و برگ‌هایش کوچک و متقابل و نوک تیز و بسیار معطر می‌باشد. گل‌هایش زیبا و معطر است. اسانس این گیاه مشابه اسانس نعناع است و مصرف طبی دارد.

گیاه زوفا Hyssop نام علمی Hyssopus Officinalis  درختچه‌ای است که ارتفاع آن تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد این گیاه بحالت خودرو در نواحی جنوب اروپا، ایران، هند، ترکیه و شوروی می‌روید. برگ های آن کوچک، خط در، نوک تیز و سبزرنگ است. گلهای آن آبی و گاهی سفید اند که در انتهای ساقه ظاهر می‌شود.

ريشه زوفا مستقيم است و انشعابات فراواني دارد ساقه چهارگوش، مستقيم دارد. قسمت تحتاني (پاي ساقه) چوبي و قهوه اي رنگ و از انشعاب هاي فراواني برخوردار است ولي قسمت فوقاني آن نرم و سبز رنگ مي باشد. برگ هاي صاف، فاقد دندانه، باريک، کشيده و کم و بيش نيزه اي شکل و رنگ آن سبز روشن است.

خواص گل زوفا :

زوفا اثر آرام بخش بر روی سیستم تعریق داشته، تب بر، دافع بلغم، قاعده آور، مدر نیرو دهنده، مقوی معده و خلط آور دارد. از این گیاه در درمان ناراحتی های دستگاه تنفسی نظیر: آسم،برونشیت، سرفه و سیاه سرفه مورد استفاده درمانی قرار می دهند؛ در این موارد بایستی دمکرده ای از آن به مقدار 2 قاشق مرباخوری در یک لیوان آب جوشانده تهیه کرده و ساعت به ساعت یک قاشق سوپخوری از آن را میل نمود.

فواید گیاه زوفا

از گیاه زوفا در افزودن طعم به سالادها و سوپ ها، استفاده می شود. زیرا دارای طعم معطر تلخی، شبیه مریم گلی یا نعناع می باشد و می توان از روغن استخراج شده از آن یا گل های خشک شده آن استفاده کرد. در ادامه برخی فواید این گیاه آمده است.

1.گیاه زوفا و کاهش قند خون

یک مطالعه منتشر شده در مجله علوم تغذیه ای و ویتامین شناسی در سال 2003 نشان داد که زوفا حاوی عصاره هایی است که علاوه بر کاهش هضم کربوهیدرات های پیچیده در بدن، به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند، بنابراین خطر ابتلا به سطح بالای قند خون را کاهش می دهد و می تواند به عنوان مکمل برای جلوگیری از افزایش قند خون استفاده شود.

2. مبارزه با قارچ ها با گیاه زوفا

یک مطالعه که در سال 2004 در Journal of Essential Oil Research منتشر شد نشان داده است که روغن های موجود در گیاه زوفا می توانند بهمبارزه با قارچ ها  کمک کنند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که این روغن ها رشد تقریبا 13 نوع قارچ را مهار می کنند.

3. گیاه زوفا  برای معده

مطالعه ای که روی موش ها انجام شده و در سال 2012 در مجله تحقیقات بین المللی تحقیقات دارویی منتشر شده است، نشان می دهد که استفاده از عصاره زوفا می تواند با افزایش ترشح مخاط معده، به کاهش خطر زخم معده، سلامت و ایمنی معده کمک کند.

طرز استفاده از گل زوفا 50گرمی

• دم كرده: مقدر 50 گرم برگ و شاخه هاي گلدار زوفا را در يك ليتر آب جوش ريخته و به مدت 15 دقيقه دم كنيد. مقدار مصرف اين دم كرده يك فنجان سه بار در روز است.
• جوشانده: مقدر 50 گرم برگ و سرشاخه هاي گلدار زوفا را در يك ليتر آبجوش دم كرده و بمدت نيم ساعت بگذاريد بآرامي بجوشد اين جوشانده را براي كمپرس استفاده كنيد.

نام عربی  : الزوفا

نام اردو : زوفا

نام انگلیسی : Hyssop

نام علمی : Hyssopus  Officinalis از خانواده Lamiaceae

نام های دیگر:  زوفای یابس

ماهیت: زوفا گیاهی پایاست که ،ارتفاع آن به شصت سانتی متر میرسد .

محل رویش:  روسیه ،ایتالیا ،اسپانیا ،فرانسه، ترکیه ،هند و ایران  در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان .

اجزای مورد استفاده و مشتقات : ساقه های جوان ، برگ و گل .

طبیعت : در درجه دوم گرم  و در آخر درجه دوم خشک .

نفع خاص :  اخراج بلغم

افعال و خواص :

زوفا ملطف، مخرج ریاح غلیظ ، مخرج کرم معده ،محلل خون جامد و محلل اورام است .

زوفا بهبود فلج ، سرفه مزمن ، ربو ، ورم شش ، نزله ، تنگی نفس ، درد سینه ، درد پهلو ، درد زانو ، درد کبد ، درد معده ، قولنج ، سحج امعاء ، گزیدگی حیوانات و حشرات سمی ، داءالثعلب و داءالحیه کمک می کند.

نوشیدن آب جوشانده زوفا با عسل و سداب ، قاتل انواع کرم امعاء است و ورم گرم ریه ، ربو ، سرفه مزمن ، نزله و تنگی نفس را بهبود می بخشد.

نوشیدن آب جوشانده زوفا با سکنجبین ، مسهل اخلاط غلیظ است و باعث شفاف شدن رنگ صورت می شود.

نوشیدن آب جوشانده زوفا و انجیر ، به درمان خناق امتلایی کمک می کند.

لعوق زوفا با عسل باعث دفع کرم معده می شود.

مضمضه زوفای پخته شده با سرکه ، برای دندان درد مفید است.

بخور زوفا باعث تحلیل ریاح گوش می شود.

ضماد زوفا با آب برای رفع اورام گرم مفید است.

ضماد زوفای پخته شده به درمان آب مروارید کمک می کند.

ضماد زوفا ، بوره و انجیر ، محلل ورم طحال است.

بدل: آویشن

منبع: علم الادویه – سیدنظری