پودر شیرین بیان

پودر شیرین بیان از ریشه گیاهی به همین اسم به دست می آید. این ماده گیاه مزایای درمانی بسیاری دارد. شیرین بیان برای درمان زخم معده و روده، بازسازی غشای آسیب دیده معده و درمان زخم های داخلی دستگاه گوارش مفید است. باعث ضدعفونی شدن دستگاه تنفس و ریه و گلو می شود. ادرار آور است و چرخه قاعدگی را تنظیم می کند.

باعث تسکین علائم یائسگی می شود، هپاتیت، بیماری های طحال و کلیه و مثانه را درمان می کند. برای رفع سوزش معده مفید است. ملین است و یبوست را از بین می برد. این ماده گیاهی ضد التهاب است و در درمان روماتیسم نقش دارد، اشتها آور است و باعث هضم غذا می شود، مقوی است و خستگی را از بین می برد، برای پوست و مو مفید است و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.

پودر شیرین بیان چیست؟

پودر شیرین بیان از ریشه های گیاه شیرین بیان به دست می آید، این گیاهی خودرو است و در مناطق معتدل می روید. این گیاه طعم شیرینی دارد که با بالغ تر شدن گیاه شیرینی اش بیشتر هم می شود، وجود اسید گلیسریزیک باعث ایجاد این طعم شیرین شده است. این روغن حاوی آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها مثل A, B و E, مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، فسفر و منیزیم,فلاونوئیدها، روغن های اساسی و اسید فولیک و بتاکاروتن می باشد.
از پودر این گیاه در برخی از محصولات مراقبت از پوست استفاده می شود، همچنین از آن به عنوان درمان مشکلات معده و گوارش نام می برند، در ادامه به تفصیل به شرح فواید این ماده گیاهی ارزشمند می پردازیم.

پودرشیرین بیان، آرامبخش معده

این گیاه حاوی فلاونوئیدها ها است که ضد التهاب هستند و باعث تسریع روند ترمیم معده، برای رفع برخی مشکلات گوارشی مانند زخم معده، حالت تهوع و دل درد می شود.
اسید گلیسریزیک موجود در این پودر گیاهی باعث باکتری های مضر و سمی دستگاه گوارش را ازبین می برند و از رشد آنها در روده جلوگیری می کند.
طبق برخی تحقیقات افراد مبتلا به زخم معده، سوزش معده و ورم معده پس از مصرف شیرین بیان شاهد کاهش علائم بیماری خود بوده اند.

تاثیر شیرین بیان بر دستگاه تنفس

از جمله مزیت های خوردن شیرین بیان تاثیر مثبت آن بر مشکلات دستگاه گوارش است، از این ماده می توان برای تسکین گلو درد استفاده کرد، این گیاه برای پاکسازی و ضدعفونی کردن ریه و مجاری تنفسی بسیار مفید است.

کاهش استرس با شیرین بیان

عامل ایجاد استرس در بدن ترشح ترشح آدرنالین و کورتیزول از غدد فوق کلیه می باشد، شیرین بیان با تاثیر بر این غدد از ترشحات بیش از حد آن ها جلوگیری می کند و باعث کنترل سطح این هورمون ها در بدن می شود.
بنابراین می تواند در کاهش میزان استرس غیر طبیعی بدن موثر باشد.
همچنین این گیاه از تاثیر دارو های استروئیدی بر غدد فوق کلیه می کاهد.

تاثیر پودر شیرین بیان بر سطح کلسترول

خوردن این ماده باعث کاهش سطح کلسترول خون می شود و این برای افرادی که از کلسترول بالای خون رنج می برند بسیار مفید است، همچنین شیرین بیان با دارا بودن مقدار زیادی آنتی اکسیدان از بروز بیماری های قلبی و عروقی جلوگیری می کند.

کاهش سطح پتاسیم بدن

طبق برخی تحقیقات انجام شده شیرین بیان می تواند میزان پتاسیم در بدن را کاهش دهد و این برای بیماران کلیوی و مبتلا به دیابت مفید است، اما باید توجه کرد که اگر سطح پتاسیم بدن از میزان طبیعی آن کمتر است نباید از این ماده استفاده کنید چون باعث کاهش غیر عادی پتاسیم می شود و این عوارض خطرناکی برای بدن دارد.

کاهش خطر بیماری PCO با پودر شیرین بیان

برخی شواهد نشان از این دارد که مصرف شیرین بیان می تواند با تنظیم میزان هورمون های بدن زنان از بروز بیماری سندروم تخمدان پلی کیستیک جلوگیری کند.

کاهش التهاب

مصرف پودر شیرین بیان می تواند تا حدود زیادی از التهاب های حاد و مزمن در بدن جلوگیری کند، این ویژگی در مواردی می تواند باعث تسکین درد آرتریت روماتوئید، ناشی از التهاب در مفاصل، شود.

تاثیر پودر شیرین بیان بر پوست

ترکیبات موثر بسیاری در شیرین بیان وجود دارد که برای پوست مفید است، خاصیت ضد التهابی شیرین بیان می تواند در مبارزه با بیماری هایی همچون اگزما و آکنه موثر باشد، همچنین این ماده گیاهی دارای خاصیت روشن کنندگی پوست است. برای بهره مندی از فواید این ماده می توانید آن را به صورت ماسک بر روی پوست خود استفاده کنید.

برای تهیه این ماسک لازم است پودر شیرین بیان را با مواد طبیعی دیگر مانند روغن بادام یا عسل طبیعی مخلوط کنید و آن را بر روی صورت خود استفاده نمایید، شیرین بیان دارای خاصیت ضد لک است و پوست را شاداب و درخشان می کند.

نام فارسی: شیرین بیان
نام عربی: السوس
نام اردو: مولهی
نام انگلیسی: Liquorice
نام علمی: GLYCYRRHIZA Glabra
نام های دیگر: مهک

ماهیت:

شیرین بیان ساقه زیر زمینی گیاهی علفی و چند ساله است که ارتفاع آن به یک متر می رسد؛ ولی بیشتر به صورت عرضی رشد می کند.

ساقه های این گیاه، ضخیم و کمی کرک دارند و سطح مقطع شان تقریبا دایره ای شکل است؛ روی سطح خارجی آنها، شیارهایی طولی دیده می شود.

برگ های گیاه شیرین بیان، از تعدادی برگچه بیضی شکل، کمی کشیده و گاها نوک دار تشکیل شده اند که به صورت متقابل رشد می کنند.

گل های گیاه شیرین بیان، نسبتا کوچک و کشیده هستند و به صورت خوشه ای می رویند.

هر گل این گیاه، چهار گلبرگ کشیده دارد که یکی از این گلبرگ ها، دور سه گلبرگ دیگر را گرفته است؛ گلبرگ بیرونی، بزرگتر، سفیدرنگ و نوک دار است و گاه نوک آن بنفش می باشد؛ ولی گلبرگ های درونی، کوچک تر و بنفش رنگ هستند.

میوه های گیاه شیرین بیان، به صورت غلاف هایی کوچک، کشیده، پهن و نوکدار هستند که ابتدا سبز و کرک دارند؛ ولی پس از رسیدن کامل قهوه ای می شوند.

درون هر غلاف، تعدادی تخم وجود دارد.

ساقه زیر زمینی شیرین بیان که به اصل السوس و عرق السوس نیز شهرت دارد، بسیار بلند است و تا عمق زیادی در زمین رشد می کند.

پوسته شیرین بیان، قهوه ای پررنگ است؛ ولی مغز آن زرد می باشد.

مغز ساقه زیر زمینی شیرین بیان، شیرین و کمکی تلخ و گس است.

بهترین شیرین بیان، شیرین، کم ریشه، باریک، با مغزی زردرنگ و چگالی متوسط است.

محل رویش شیرین بیان:

هند، مصر، عراق، سوریه، افغانستان، و ایران در استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمان، سیستان و بلوچستان، فارس، لرستان و مرکزی

کاشت، داشت و برداشت:

تکثیر گیاه شیرین بیان از طریق کاشت قطعات گره دار ساقه زیر زمینی آن، پاییز در خزانه انجام می شود.

نهال ها را اواخر زمستان و پیش از آغاز گرمای بهار، باید به زمین اصلی منتقل کرد.

زمین مزرعه شیرین بیان، باید عمیق و کامل شخم خورده باشد و خاک غنی داشته باشد.

فاصله بین خطوط کاشت باید 80 سانتی متر، و فاصله بین هر دو نهال روی خطوط، 50 سانتی متر باشد.

برداشت ساقه های زیرزمینی شیرین بیان، سال سوم و در زمان ریختن برگ های آن انجام می شود.

در صورت زراعت خوب، می توان از هر هکتار، حدود 7 تن محصول برداشت کرد.

اجزای مورد استفاده و مشتقات:

ساقه زیر زمینی، برگ، عرق ساقه زیر زمینی و شیره ساقه زیر زمینی

مواد تشکیل دهنده پودر شیرین بیان:

در ساقه زیر زمینی گیاه شیرین بیان، ماده عامل شیرین کننده گلیسریزین، اسید گلیسیرتینیک، اسید گلیسیریزیک، یک آنتوکسانتینگلیکوزید، یک فلاونوئید، ماده لیکیریتوزید و 2/2 درصد ایزولیکیریتین وجود دارد.

گیاه شیرین بیان، دارای لیکیریتی ژنین چالکون، چالکون گلیکوزید، ایزولیکیریتین و نئو ایزولیکیریتین است.

طبیعت:

شیرین بیان در درجه دوم گرم و درجه اول خشک است.

شیره شیرین بیان در درجه دوم گرم و خشک است.

نفع خاص:

شیرین بیان برای لینت حلق و سینه، رفع بیماری های ریه، کبد و مثانه

شیره شیرین بیان برای لینت سینه

افعال و خواص:

شیرین بیان، منضج اخلاط غلیظ و مرکب، مسهل رطوبات، مقوی اعصاب، محلل ریاح، مدر بول، مدر حیض و منقی اعهضای داخلی است.

شیره شیرین بیان، افعال و خواصی قوی تر از خود دارد.

شیرین بیان، صدا را تصفیه می کند، ضرر ادویه کبد را برطرف می کند و برای رفع ربو، خشونت سینه، سوزش حلق و سینه، تنگی نفس، بیماری های مغزی و عصبی، بیماری های طحال، بیماری های ریه، التهاب معده، سوزش ادرار، گرفتگی عضلات، عطش شدید به جز عطش ناشی از رطوبت، انواع سرفه به جز سرفه های ناشی از اخلاط غلیظ زجاجی، تب های کهنه و بواسیر مفید است.

نوشیدن آب خیسانده شیرین بیان، التهاب معده را برطرف می کند.

مداومت به خوردن روزانه نیم درهم شیرین بیان با یک چهارم درهم شکر و رازیانه، محلل ریاح، منقی مجاری بدن و مقوی چشم است، رنگ صورت را شفاف می کند و برای رفع نفخ، تب های مزمن، سردرد، شقیقه و تاریکی دید مفید است.

خوردن چهار درهم شیرین بیان به تنهایی یا با آب سکبینج و فراسیون یا با ماء الجبن، قولنج را بهبود می بخشد.

اکتحال شیرین بیان باعث تقویت چشم می شود و برای بیاض  و زردی چشم مفید است.

ضماد شیرین بیان با عسل و موم، درد ناخن را التیام می بخشد.

مداومت به ضماد شیرین بیان با آب باهنگره یا آب، به درمان داء الثعلب کمک می کند.

ضماد برگ تازه شیرین بیان، بوی بد زیر بغل و بین انگشتان پا را از بین می برد.

شیره شیرین بیان، ضرر ادویه مسهل را برطرف می کند.

عرق شیرین بیان، برای زخم معده، زخم اثنی عشر و سرفه مفید است.

مصلحات و تدابیر:

کتیرا برای کلیه، گل محمدی برای طحال

برای استفاده از شیرین بیان، ابتدا باید پوسته آن را جدات کرد.

بدل:برای دردهای سینه، هم وزنش معجون کتیرا و انجیر

منبع: کتاب علم الادویه – سیدنظری